Najaar 2008
Om de zeewaardigheid te verbeteren, hebben we de sloep tuigage in een kotter-tuigage veranderd. Tijdens de overtocht uit Spanje liepen we tegen de tekortkomingen van een sloep tuigage op zee aan, vooral in de Golf van Biskaje werd dit duidelijk.
Doordat enorme genua al vrij snel gereefd moest worden, werd dit door het inrollen namelijk een enorme windzak, hierdoor konden we niet meer hoog aan de wind zeilen. Een kotter tuigage heeft 2 voorzeilen in plaats van 1, een kluiver en een fok.
Voor deze nieuwe tuigage hebben we behalve nieuwe voorzeilen ook een kotterstag en bakstagen nodig. Omdat het dek niet sterk genoeg is om zomaar een stag op te zetten, moet de putting (het aangrijpingspunt) door het dek gestoken naar een sterk aangrijpingspunt, meestal wordt hiervoor de kielbalk gebruikt. Maar om niet een watertank op te offeren en een 2 persoons bed te verkleinen voor de fundatie, hebben we een praktische constructie bedacht.
Mijn opleiding als scheepsbouwkundig ingenieur kwam goed van pas voor het tekenen van het nieuwe zeilplan, maar natuurlijk ook voor het berekenen van de benodigde sterkte voor de stag en dekbalk. De hele fundatie wordt anderhalf keer sterker dan de breeksterkte van de kotterstag. Als we averij zouden krijgen, dan breekt de stag eerder dan de dek fundatie, waardoor er geen lekkage in het dek kan op treden.
De sterkte berekening is afgeleid van de voorstag dikte, mijn afstudeer opdracht was een berekeningsmethode ontwikkelen voor verschillende soorten masten en verstaging met verschillende zaling hoeken. Die tool kan ik nu mooi gebruiken voor de krachtenverdeling om zo de afmetingen te bepalen voor onze constructie. We hebben een stalen dekbalk (RVS 316) met twee trekstangen laten maken bij Rein van de Berg in Lemmer. Martin, voormalig schipper van de zeetjalk Albertha heeft het heel mooi in elkaar gelast.
De trekstangen hebben we vast gezet op dikke knieën die extra op de huid zijn gelamineerd en die afsteunen op een aanwezige stringer. Op het uiteinde van de trekstangen is schroefdraad getapt die door een busje steken, met een grote moer kon alle speling en voorspanning eruit gedraaid, met nog een extra moer als borg.
De kotterstag putting heb ik vervolgens met 6 bouten door het dek op de dekbalk gebout. Het was lastig inmeten en plaatsen aan boord, want niks is recht en het geheel weegt ook wat, gelukkig kon mijn vader helpen en over het resultaat ben ik erg tevreden!
Het aangrijpingspunt van het kotterstag op de mast moet tijdens het zeilen ook ondersteund worden, hiervoor zijn er 2 bakstagen bijgekomen. Het beslag hiervoor op de mast is door Diem van Neutmast gemaakt in Middelharnis. De bakstag fundatie onderdeks was makkelijk in te lamineren door de schotten van de kastjes uit de achterhutten te gebruiken.
De genua zullen we niet meer gebruiken, hiervoor in de plaats is een kluiver met hoog opgesneden schoothoek gekomen, met als voordeel dat je er ook onder door kunt kijken. Ik vind het altijd wat ongemakkelijk dat een genua het zicht in de vaar richting blokkeert. De kluiver heeft ook een vlakker gesneden model, waardoor deze makkelijk een stuk ingerold kan worden zonder dat de vorm uit het zeil gaat, daardoor kunnen we ook in harde wind prima aan de wind varen. Als het nog harder gaat waaien dan rollen we de kluiver helemaal weg en kunnen we door zeilen op een gereefd grootzeil met de kotterfok. Voor de fok heb ik gekozen voor een (ouderwets) hijsmodel i.p.v. een rol mechanisme en deze heeft nog een bindrif. Omdat de kotterstag niet op de punt aangrijpt maar een meter of 3 erachter, is er in slecht weer voldoende ruimte en beschutting om een rif te steken of om het zeil op te binden, of als het nog harder waait een stormfok aan te slaan. Algemeen is het ook leuker en sportiever om ook nog wat werk op het voordek te kunnen doen. Ik heb er wel een neerhaler op die vanuit de kuip te bedienen is. Bij harde wind zijn de voordelen dat het zeil vlak blijft (de wind moet er uit kunnen) en dat het aangrijpingspunt naar beneden en naar achteren gaat, waardoor het schip veel rustiger vaart.
De schoot van de fok loopt via een nieuwe schootrail, waarvoor ik onderdeks een knie heb gelamineerd die tegen het hoofdschot steunt. De rail is door het dek gebout op een RVS hoekprofiel die ook weer door de knie is gebout. Voor extra sterkte en stijfheid zijn er extra gaten in de rail geboord.
In het voorjaar en de zomer van 2009 liggen we naast de Tagrijn Salvator van Willem van Gelderen. In de Leuvehaven, naast het Maritiem museum. Een traditioneel scheepsrestauratiebedrijf waar ik als student scheepsbouwkunde gewerkt heb.
Ideaal om nu met de hulp en kennis van Willem in het centrum van Rotterdam te kunnen werken aan de boot.
Met zeilmaker Henk West hijsen we de nieuwe op maat gemaakte zeilen.
